Cuộc sống du mục của người Mông Cổ gắn liền với những chiếc lều yurt truyền thống. Do điều kiện di chuyển thường xuyên và sinh sống gần gũi với thiên nhiên, cách thức vệ sinh và tắm rửa của họ cũng có những nét đặc trưng riêng biệt.
Người Mông Cổ là một trong số ít dân tộc vẫn sống cuộc sống du mục và những căn lều yurt chính là nơi cư trú đặc biệt của họ. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến một vấn đề, đó là cấu trúc của lều yurt tương đối đơn giản và chức năng của nó không bao gồm nhà vệ sinh hay nhà tắm.
Sau khi hoàn thành quá trình xây dựng, lều yurt chỉ có thể được sử dụng làm phòng ngủ mà không có bất kỳ tiện nghi nào như phòng tắm. Ngoài ra, người Mông Cổ còn sống theo kiểu gia đình, cả gia đình ngủ trong lều yurt. Vậy nếu một người Mông Cổ muốn đi tắm hoặc đi vệ sinh thì sao?
Người du mục Mông Cổ vốn nổi tiếng với lối sống di chuyển liên tục cùng đàn gia súc trên thảo nguyên rộng lớn. Cuộc sống của họ gắn liền với những chiếc lều yurt truyền thống, nơi sinh hoạt, che chắn và cả giải quyết nhu cầu vệ sinh cá nhân.
Một phần lớn lý do khiến cho người du mục Mông Cổ sống trong lều yurt là do nó có tính di động cao, điều này có thể đảm bảo môi trường sống phù hợp cho gia súc và cừu của họ, đồng thời đảm bảo có đủ nguồn đồng cỏ chất lượng cao cho gia súc phát triển và cung cấp kinh tế cho cả gia đình.
Đây là lý do tại sao mọi gia đình sống trong lều yurt đều chọn xây lều gần nguồn nước. Một mặt, nó có thể đảm bảo nguồn nước cung cấp cho cơ thể con người, mặt khác, nó cũng có thể đáp ứng yêu cầu về sự sạch sẽ và vệ sinh của con người.
Do điều kiện thiên nhiên và thói quen di chuyển, người du mục Mông Cổ thường đi vệ sinh ở khu vực ngoài trời, cách xa lều yurt. Họ đào hố nhỏ, sau đó lấp đất và di chuyển đến vị trí khác khi cần thiết. Việc này giúp giữ gìn vệ sinh cho lều và bảo vệ môi trường xung quanh. Một số gia đình Mông Cổ du mục có thể xây dựng khu vực vệ sinh riêng biệt, thường là những căn phòng nhỏ đặt phía sau lều yurt. Khu vực này được che chắn cẩn thận để đảm bảo sự riêng tư và được dọn dẹp thường xuyên để tránh mùi hôi.
Trên thực tế, người Mông Cổ hiếm khi tắm. Khí hậu ở khu vực của họ lạnh và khô, chủ yếu là do vị trí địa lý, nếu tắm thường xuyên sẽ dễ dẫn đến cảm lạnh.
Những đồng cỏ rộng lớn đã hình thành nên một nền văn hóa du mục độc đáo cho người Mông Cổ. Họ đã sinh sống và sinh sôi nảy nở ở đây qua nhiều thế hệ theo phong tục của đồng cỏ. Trong hàng ngàn năm, những người du mục Mông Cổ đã hình thành thói quen thay đổi nơi ở theo mùa để thích nghi với khí hậu khô và lạnh.
Người Mông Cổ quan niệm tắm rửa là một nghi thức thanh lọc tâm hồn bên cạnh việc vệ sinh cơ thể. Họ thường tắm bằng nước suối hoặc sông hồ, đặc biệt là vào những ngày hè nóng bức. Vào mùa đông lạnh giá, việc tắm rửa trở nên khó khăn hơn. Người Mông Cổ có thể sử dụng khăn ấm để lau người hoặc tắm bằng nước ấm đun trong lều yurt. Một số gia đình còn có thể sở hữu bồn tắm gỗ di động để sử dụng khi cần thiết.
Bởi vì người du mục Mông Cổ luôn thay đổi nơi ở theo nguồn nước và cỏ nên người dân địa phương sống trong lều yurt. Yurt rất dễ tháo rời và vận chuyển. Theo đó, nó đã trở thành lối sống tốt nhất trên đồng cỏ và là một sự đổi mới tuyệt vời cho những người du mục.
Về quyền riêng tư, người dân địa phương không quan tâm nhiều đến điều đó, chỉ cần đảm bảo không có ai ở gần khi đi vệ sinh là họ có thể tự do thoải mái “thả tình yêu vào đất”. Việc tắm có thể khó khăn hơn một chút vì phải mất nhiều thời gian để xây dựng hàng rào bên canh lều và làm nóng nước. Trước khi tắm, họ sẽ cho gia đình biết và cảnh giác với những người lạ xung quanh. Tuy nhiên, nhìn chung, hiếm khi có người lạ xuất hiện vì những căn lều yurt do người dân địa phương xây dựng thường ở rất xa và rất khó gặp người lạ.
Vệ sinh cá nhân là vấn đề quan trọng đối với người Mông Cổ. Họ thường xuyên rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Vào mùa đông, khi nguồn nước khan hiếm, họ có thể sử dụng tuyết để lau người hoặc rửa tay. Người Mông Cổ cũng rất coi trọng việc giữ gìn vệ sinh lều yurt. Họ thường xuyên dọn dẹp lều, quét dọn sàn nhà và phơi phóng chăn màn. Lều yurt được thiết kế với cửa sổ và lỗ thông gió giúp không khí lưu thông, tạo sự thông thoáng và hạn chế mùi hôi.
Ngoài đời, người Mông Cổ không hề lạc hậu như mọi người nghĩ. Họ cũng có các trung tâm mua sắm và các địa điểm giải trí khác. Và thực tế là không phải ai cũng sống trong lều và kiếm sống bằng nghề chăn thả du mục, chỉ có một số gia đình chăn nuôi theo phương thức truyền thống mới sống trong lều.
Những người chăn nuôi sống trong yurt không hoàn toàn bị cô lập khỏi sự phát triển của xã hội. Người Mông Cổ ngày nay rất khác với người Mông Cổ nguyên thủy. Nhiều người trong số họ đã thiết lập các khu chăn nuôi cố định ở nhiều khu vực và họ không cần phải thay đổi vị trí nhà cửa khi gia súc và cừu di cư.
