Quan điểm sử dụng chất kích thích vào thời cổ đại gần như trái ngược với quan điểm của con người ngày nay.
Trong suốt lịch sử, việc sử dụng ma túy có mối liên hệ chặt chẽ với các hoạt động tôn giáo, tâm linh và xã hội. Xã hội cổ đại thường sử dụng các chất kích thích thần kinh để vượt qua thế giới vật chất và kết nối với thế giới phi vật chất. Những nghi thức kiểu này không thể thiếu trong các nghi lễ và cuộc sống hàng ngày của họ, khác biệt đáng kể so với quan điểm đương thời về việc sử dụng ma túy.
Ở Mesoamerica (Trung Bộ châu Mỹ cổ đại), thuốc gây ảo giác đóng một vai trò quan trọng. Người dân bản địa, chẳng hạn như người Maya và người Aztec, đã tiêu thụ các loại thực vật và chất kích thích thần kinh như đậu và nấm mescaline từ khoảng 9000 năm trước Công nguyên. Chúng không chỉ được sử dụng cho các nghi lễ tôn giáo mà còn cho mục đích trị liệu, chẳng hạn như điều trị chứng đau nửa đầu và động kinh. Người Olmecs, tổ tiên của người Maya và người Aztec, đã sử dụng entheogens trong các nghi lễ và điều này có sức ảnh hưởng lớn đến các nền văn hóa sau nó.
Tương tự, ở Cựu Thế giới, việc sử dụng ma túy rất phổ biến và đa dạng. Xã hội Trung Quốc và Ai Cập cổ đại sử dụng các chất như cần sa cho mục đích y học và nghi lễ.Người Sumer, một trong những nền văn minh sớm nhất, đã sử dụng thuốc phiện ngay từ năm 5000 trước Công nguyên, nó thậm chí còn trở thành một thói quen được áp dụng cho hậu thế, bao gồm cả người Ai Cập và người Hy Lạp. Việc sử dụng thuốc phiện phổ biến khắp Địa Trung Hải, bằng chứng là những phát hiện khảo cổ học ở Síp từ khoảng năm 1100 trước Công nguyên.
Đồ uống có cồn cũng có lịch sử lâu đời, bằng chứng về rượu mật ong ở Trung Quốc được xác định vào khoảng năm 7000 trước Công nguyên và rượu dâu là vào khoảng năm 6000 trước Công nguyên. Các văn bản cổ, chẳng hạn như Rigveda và các tác phẩm văn học của Homer và Ovid thường xuyên đề cập đến việc sử dụng các chất này, nhấn mạnh vai trò không thể thiếu của chúng trong cuộc sống hàng ngày và khi làm nghi lễ.
